Door IJsbrand Swart

De Citizen science werkgroep van de Natuuracademie Reeuwijkse plassen gaat op 24 augustus weer op pad om de waterkwaliteit te meten. We maken hiervoor gebruik van de methodiek van het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR). Het bepalen van de waterkwaliteit richt zich voornamelijk op biologische kenmerken zoals de aanwezigheid van oever- en waterplanten, welke diersoorten vindt men op de bepaalde plaatsen, zoals vogels en zeker ook de (water)insecten. Al deze gegevens en foto’s, de ecoscan, worden ingevoerd in de app Survey123.

Vang de watermonsters

In de zomer van 2023 hield stichting Natuur & Milieu de landelijke actie ‘Vang de watermonsters’ voor het tweede opeenvolgende jaar. Inwoners werd gevraagd om de waterkwaliteit in de buurt te gaan meten. Zoekkaarten voor het benoemen van de uit het water geschepte waterdiertjes en planten en buisjes voor de op te sturen watermonsters werden ter beschikking gesteld.

Natuur & Milieu faciliteerde de chemische analyses voor het meten van het totaalgehalte aan stikstof en fosfaat in de watermonsters. De aanwezige planten en vooral ook de diertjes op de meetpunten in het veld konden ingevoerd worden in een speciaal hiervoor ontwikkelde app. De werkgroep Citizen science waterkwaliteit was enthousiast aangehaakt op het project, door maar liefst 40 meetpunten te testen in het Reeuwijkse plassengebied en aanliggende gebieden.

De resultaten van ‘Vang de watermonsters’ zijn inmiddels bekend, zie onderstaande link: Waterkwaliteit in Nederlandse kleine wateren is nog steeds onder de maat | Natuur & Milieu (natuurenmilieu.nl)

Via deze pagina kun je het eindrapport lezen en de online viewer raadplegen om te zien hoe het is gesteld met de waterkwaliteit. De kaart  (onderstaande afbeelding) is te vinden in onderstaande link; scroll naar beneden en zoom in op de Reeuwijkse plassen: Vijf jaar Vang de Watermonsters | Natuur & Milieu (natuurenmilieu.nl)

Op pad voor nieuwe metingen

Op 24 augustus gaat de Citizen science groep weer op pad om de waterkwaliteit van 10 meetpunten (uit 2023) te meten volgens de methode van HDSR. Vanwege het belang om een goed beeld van het hele gebied te verkrijgen breiden we het aantal meetpunten uit zodat de resultaten van onze werkgroep vergelijkbaar wordt met de resultaten van Natuur & Milieu.

Natuur & Milieu heeft inmiddels aangegeven dat de opzet van “Vang de watermonsters” niet wordt voorgezet. Dat is wel jammer omdat zij het totaal gehalte stikstof en fosfaat bepaalden. De Citizen science groep heeft niet de middelen om dit op een verantwoorde, wetenschappelijke manier te doen. Voor het bepalen van de waterkwaliteit blijven we afhankelijk van wat onze Citizen science groep gaat monitoren met behulp van de ecoscans, dit is een beproefde methode.

Geïnteresseerd in deelname aan de Citizen science groep en het doen van metingen?
Stuur een berichtje aan secretaris@12reeuwijkseplassen.nl

‘Citizen science’ is wetenschappelijk onderzoek dat in zijn geheel of gedeeltelijk wordt uitgevoerd door vrijwilligers, vaak in samenwerking met of onder begeleiding van wetenschappers. De taken kunnen variëren van observaties, metingen en berekeningen tot het volledig opzetten en uitvoeren van onderzoek. De werkgroep richt zich met name op de waterkwaliteit.

De Natuuracademie is een gemeenschappelijk initiatief van de IVN IJssel en Gouwe en de KNNV Gouda.