In elke nieuwsbrief nemen we een bericht mee van De Natuuracademie Reeuwijkse Plassen. De natuurwaarden staan onder druk en gezamenlijk willen we het bewustzijn hierover onder bewoners, gebruikers en recreanten in het gebied vergroten. Doel is om kennis te delen hoe te handelen om het leefgebied van planten en dieren te optimaliseren. De Natuuracademie is een gemeenschappelijk initiatief van de IVN IJsel en Gouwe en de KNNV Gouda.
Citizen science waterkwaliteit
Een poos geleden werd de minicursus ‘Waterkwaliteit meten’ gegeven. Hierbij werden watermonsters verzameld en onderzocht op ‘Wat leeft er’ en ‘Hoe is het gesteld met de waterkwaliteit’. Een groep deelnemers gaf hier vervolg aan door de waterkwaliteit te meten op reguliere basis. Dit soort initiatieven, waarbij inwoners zelf de rol van onderzoeker aannemen, wordt Citizen Science genoemd. De informatie is een waardevolle aanvulling op de zogenaamde ecoscans die het waterschap en gemeenten laten uitvoeren om de ontwikkeling van de waterkwaliteit te volgen. Het kan het waterschap helpen bij het verbeteren van (de aanpak van) de waterkwaliteit en ecologie.
Uitgangspunten
Om de rol van onderzoeker goed uit te voeren, zijn er vooraf een aantal uitgangspunten vastgesteld: hoe meet je de waterkwaliteit en welke middelen zijn er tot beschikking om dit op een redelijk makkelijke manier te kunnen meten. Je kunt nu eenmaal niet alles meten. Het waterschap de Stichtse Rijnlanden heeft een model om de waterkwaliteit te kunnen meten op basis van vooral biologische kenmerken. Daarbij wordt via een vragenlijst een aantal vragen gesteld: hoe is de aanwezigheid van de water- en oeverplanten, welke diersoorten vindt men op bepaalde plaatsen, zoals vogels (o.a. ganzen), (water)insecten.
Uit onderzoek is gebleken dat deze vragenlijst een goede indruk geeft hoe het is gesteld met de waterkwaliteit.
Methodische aanpak
De groep Citizen Science Waterkwaliteit Reeuwijkse Plassen hanteert deze vragenlijst aangevuld met de fysische en chemische bepalingen. Dit omvat de pH waarde, doorzicht van het water, het nutriëntengehalte en de concentraties van nitraat, nitriet, fosfaat en ammonia. Deze bepalingen worden gedaan dankzij het materiaal dat door de KNNV beschikbaar is gesteld. Sinds kort is het mogelijk de waarnemingen en bepalingen in te voeren in een speciale app die de gegevens upload naar het waterschap. De resultaten komen beschikbaar via een kaart waar de locatie met de resultaten online na te slaan zijn.
De laatste resultaten zullen binnenkort zichtbaar zijn op Meet de waterkwaliteit in je buurt – HDSR.
We hebben nog relatief weinig gegevens maar toch is een voorzichtige tussenstand te geven. Als we uitgaan van de aanwezige planten en dieren, dan is het bedroevend slecht op de gekozen meetpunten. Wel opvallend zijn de verschillen tussen de plassen, zo heeft Klein Vogelenzang de minste nutriënten (voedselrijkheid) en Elfhoevenplas de meeste. Hierdoor zal in de Elfhoevenplas de algengroei veel sneller gaan, wat niet goed voor de biodiversiteit en de zwemkwaliteit.
Meedoen?
Geïnteresseerd in deelname aan deze citizen science groep? Het streven is om voor alle meetpunten minimaal 3-4 keer per jaar de metingen (vragenlijst, fysische en chemische bepalingen) te doen. E-Mail secretaris@12reeuwijkseplassen.nl
Meetlocatie Elfhoeven
Meetmethode
De chemische bepalingen werden eerst gedaan met stripjes. Maar dat is te onnauwkeurig.
Na onderzoek is besloten om druppelsets te gebruiken. De druppelsets zijn nauwkeuriger en worden vaak gebruikt bij testen van waterkwaliteit van aquaria.
